Alex Azkue (Jokin Ansorena)
Nacido: 1963 en San Sebastián - Guipúzcoa
Poesia
Poemak (1981, Ustela)
Nobela
Ordubietan frontoian. Alberdania, 2010.
Pronto te matarán muchacho,
tranquilo,
morir por el honor de la nación
es un acto que nunca se olvidará,
tranquilo,
y además cuando te pongan contra la pared
no sentirás más que el sonido de las campanas
y el golpe de los fusiles.
Tranquilo,
será cosa de un momento,
tranquilo,
todos tenemos que pasar
algún mal trance,
así es la vida.
Pero pasará pronto,
quizá se prolongue un poco,
pero allí estaremos todos
para animarte,
y verás que rápido te mueres.
Suele ser una fiesta hermosa y alegre
todos enmascarados y gritando,
sí, de verdad que es un buen ambiente!
Sí, muchacho, sí,
es cierto que tu gloria sobrevivirá en nosotros.
http://susa-literatura.eus/liburuak/espa3301.htm
Ustela saila-14
1981
ko apirila
Aitortzen dut,
nire etxe aurreko
hamabimilagarren
kolumnaren alboan
kremaileraz zilipitu muturra
hartu nuenean,
nire nigarraren malko lehorrek
ez zutela
erlojuaren orratzik higitu
eta
nire oihuen
oihartzun zaratak
ez zuela
gazteluko muturrean lo zegoen
kilker mozkorra
esnatu.
O! Miren
hire bularren
gailurreko
dorrearen ezkilen
lapikotako
esne ehosia
arratasalde aspergarritako
kafesne hotzetan nahasturik
zurrupatu eta koskatu nuenean
eta beren gozotasun atsedenemaileak
nire eskubi masaileko
granotxo harrotuak
losindu zituenean,
O Miren!
o, ene maitea!
o, ene laztana!
Ez ninan deus sentitu...
Gaueko frexkotasunaren
berdetasunak
iratzarri nauen gau
epel honetan,
nire begien ispilu
garden... garbian...
behin eta berriz errepikatu
dudan karamelozko
bolatxoen gosea
sentitzen dut.
Arraultz kaskagabearen
zuringo beltzetik
hartuko dut (apoderatuko naiz)
nire askatasunaren
jabe izateko
ahalmen eta
eskubidea
Nire itxaropenaren babesa
babes doilor; itxia,
etxeko bainuaren zulo beltzean
galdu nuen,
eta ezin izan nuen berriz erosi ahal izan.
Loreen hauziaren berri zabaltzen duten
altabozen margo gorriak,
nire begira-niniaren aurka
bere faltsukeria eta hipokresi tximistak
jaurtikitzen dituen
une honetan,
zure begi horiek ezkutatzen duten
metraileta erailearen islada dakusat.
Ez dut sekulan zu jateko bihozkadarik sentitu,
baina bai, sentitu dut,
gau alaien amets ilunetan,
ibai itoak gailurra jo
eta hegaletik bere urak isurtzean,
betidanik bakarmindu ditudan lore eta zuhaitzak,
urratzen dituenean,
Bai!... sentitu dut
zu harrapatzeko,
inguratzeko,
bihozkada gogorra
lepoa urkatzen didan soka ubelarekin.
Gotzon lagunari
I
Paperak lurretik jaso ditiat hire gorazarrez,
hik ere usoek ogi-papurrak bezala,
jaso baithuan gazteen uzta, nahiz garia, nahiz hizkiak,
usoek ere ez diate merezi hainbat eskertuko
eguzki ttipiaren irriz sortu huan irrifar zabal.
Uso gorri, urdin, berde, beltz... horiek inguratu hinduten
edota hik inguratu ahal hituan?
galdetzen diot neure buruari lau hormez osaturiko
heriotzaren zerraldoan.
Malkoek ez ornen ditek bazter lehorrik uzten, eta nireek ere,
ez dute hire irri ximelak eskeintzen zuen estalpea aurkitzen
baina adimenak bai, adimenak hi aurkitzen hau giro busti honetan.
Nigarrak ibai luze, odolezkoa ote...? ibai luze honetan.
Ibaiak arakatuta ere, hire bizar galduaren hileak besterik ez dugu aurkituko
hire gorputz fisiko metamorfosiaren lekuko,
lekukotasun honek dirau gugan oraino,
argi bitxi bat hintzen erraldoi artean,
izarrak bezain bitxi, Dabid bezain ttipi,
baina argia, argizarizko kandela ahulen habia,
hi hintzen.
II
Hago nonahi, gu hemen, izarrak hortzean,
hortzeak engainatu ahal hau, nagusiak zakur ttipia engainatu bailuen?
Ez! Bihotzak eraman hau, bihotzaren gurdiak,
hire ahotsa, ozena ezezik, isila maitekorra huan,
gaur hire lagunen ahotsak, ozentasun ozenenean ere,
isiltasun eta huts bilakatzen diren bezalaxe,
isiltasunak mogitu ohi ditu sarri gurdiak, kamioiak, xorien adarrak,
hire isiltasun ozenak mogitu zizkian,
gauez gau, postrezko madalenak mahaian utzirik,
lumen tinta eta muturrak.
Muturrak hituan, alabaina hire atsai,
muturren aurka eraman huan hire baitan
gatazka lerdena, bizkarra makur, adimena zut!
Eta hi, Gotzon, hilarrian zutik hago, adimena duk zutik
gorputza etzana, eta gu loak, loak bortitzki!
Hire fruitu mardulek emanen diate
hozka egiteko aukera, eta hire begiak, lurra altxatuz,
bakardadetik jelkiz, margoz aldatuko dituk,
hatzak ere luma bihurtuko zaizkik,
baina gu bizirik eta biziki itun.
III
Zein ote huan hire hobena, errua?
Erruak jaso hituan, baserritar gisa, ilez jantzirik,
azala beztutzeko beldurrak bultzatzen hinduan
eguzki haunditik urrun, eki ttipia hintzen hi,
itxuraz, bai, eki ttipia, baina emaroa, eskuzabala
nork ez du hire izpien belarra paper artean erre
bere hire nortasuna zer zen jakin barik?
Bizarreko ile artean gordetzen huan, ihaz;
atzo nortasuna ezkutua huan heurekiko ere,
eta hire nortasuna apur bat ezagutu dugunean,
traizionatu ahal gaituk?
Edota odolezko ibaiak traizionatu ahal gaitu,
ekaitzak egotziz? Gure malkoak, ekaitzaren euri-ttanttak besterik
ez ahal dira, gure baitan erraldoi itxura harturik?
Noraezean, hondamendira bultzatzen gaituztenak?
Nabaritzen ahal dituk uso zuriak beltzez jantzirik
neguko egun atsekabe honetan?
IV
Musika ere motel zegok gaurko egun honetan,
hire egun honetan, besteak bezalakoxea izan zedin nahiko huan
egun honetan.
Kaleen karea urtu duk honez gero,
baina hi ez haiz oraino urtu, argizaria haiz
argizari gogorra, lehorra,
gugan xumea, apala... nota esan?
Elkar ikusiko ahal dugu berriz, gauetan ametsetan,
globoxka puztuen imajinazioan.
Gezurrezko irudimenak izango dituk,
hodeiek esan zidatek,
nork ukatuko likek hodeiak ere hire lagunak hituala?
Ezin haut heure lekuan jarri,
eta nahia deuseztatua sentitzen diat,
nire mintzoa hutsunetan zehar aide bihurtzen duk,
eta agian nire esanahi guztiak alferrik izango dituk,
lekuko haiz, izandako norbaiten lekuko,
jende askok haintzakotzat hartu zuen norbaiten lekuko
eta usoek ogi papurrak jasotzean
beti gogoan ukenen duten norbaiten lekuko:
GOTZON
Egun trixte batez: 1978-X-17
Leiho horretatik joan da
bizitza,
joan da negua,
joan da... gu joan gara.
Orain behatzez apuntatzean
leiho hori hutsa zaigu
zu hutsa zatzaizkigu.
Zergatik behartu nire luma
hitzak idazten ikas dezan?
Lumak hatsa galtzean,
munduko paper guztiak zuri bihurtzean,
zuhaitzak egarriz hilgo dira,
ekia ere izarrik jan gabe geldituko da,
hilargia, berriz espetxearen burdinak urtzean,
libro geratuko da,
baina askatasunaren mugak ezagutuko ditu,
amerikarrek inposatutako mugak
heriotza, estatuaren babespean,
hilargiak heriotza ezagutuko du,
diplomaziaren bidez
lehergailuen hotsak
urratuko du
hilargiaren margoa.
No hay comentarios:
Publicar un comentario