Gonzalo Navaza
Gonzalo Ramón Navaza Blanco, nacido en Lalín el 28 de febrero de 1957, es un escritor gallego, traductor, estudioso de la toponimia, actor teatro y profesor de literatura en la Universidad de Vigo. Actualmente vive en Peitieiros (Gondomar).
Poesía
Fábrica íntima, 1991, Galaxia.
A torre da derrotA, 1992, Xerais (poemario en versos palíndromos).
Libra, 2000, Galaxia.
Narrativa
Erros e Tánatos, 1996, Xerais.
Elucidario, 1999, Xerais.
Santos e defuntos, 2001, Xerais.
Ensaio
Reboreda: os camiños da identidade, 2000, Sociedade Cultural de Reboreda.
Fitotoponimia galega, 2006, Fundación Barrié.
Toponimia de Catoira, 2007, Concello de Catoira.
Traducións
A chamada da selva de Jack London, 1982, Xerais.
Robinson Crusoe, de Daniel Defoe, 1986, Xerais.
Mitos da antiga Grecia, de Robert Graves, 1989, Xerais.
As cousas (unha historia dos anos sesenta), de Georges Perec, 1991, Edicións do Cumio.
As flores do mal , de Charles Baudelaire , 2008 , Galaxia.
Edicións
Longa noite de pedra, de Celso Emilio Ferreiro, 1990, Xerais.
Dun tempo e dunha terra, de Celso Emilio Ferreiro, 2012, Tambre.
Premios
Premio Eusebio Lorenzo Baleirón no 1991, por Fábrica íntima.
Premio da Crítica Española no 1991, por Fábrica íntima.
Premio Arcebispo San Clemente na categoría de novela en lingua galega no 1998, polo seu libro Erros e Tánatos, no mesmo ano en que o Nobel de Literatura portugués José Saramago gañou o premio na categoría de literatura estranxeira.
Premio Martín Codax no 2000, por Libra.
Premio da Crítica Española no 2000, por Libra.
Premio da Irmandade do Libro no 2012.
En el banquete de Trimalción
En el banquete del opulento romano,
por detrás de la risa breve,
de pie sobre un estrado,
un esclavo negro
hace sonar
de vez en cuando
un gong
para recordar a los embriagados comensales
que el tiempo pasa
incesante
y la muerte se aproxima.
Fábrica íntima
Editorial Galaxia, Vigo, 1991.
Versión de Andrés Vara
No banquete de Trimalción
No banquete do opulento romano,
por tras da risa breve,
de pé sobre un estrado,
un escravo negro
fai soar
de cando en vez
un gong
para lembrar ós embriagados comensais
que o tempo pasa
incesante
e a morte se aproxima.
Lobo e pedra
Abre paso
entre os corpos
dos danzantes
a sombra sixilosa
do lobo multiforme.
Arrepío
no espiñazo das árbores
ventando a morte.
Igual ca un desafío,
contra o lobo levanto
a voz onde porfío
o meu son a soar.
Por máis que todo canto canto canto
se esfarele no ar.
PALÍNDROMOS GONZALO NAVAZA
A TORRE DA DERROTA:
I
azar traza
a torre da derrota
e ti, o navío na noiva noite.
a rosa ve, evasora
a torre da derrota,
e acaso rosa cae
na man.
e ti, Onan na noite.
a terra trona e a nortar reta,
na man
o timón: o mito.
a lúa é aula.
adival a vida.
VI
eu, que
ó saír ría só,
amo da luz azul a doma.
agaveo do é vaga
a breve verba.
así rara risa
acude e educa.
ouso pisar o mar, amor; así posúo.
(Del libro ‘A torre da derrota’. Xerais, Galicia.
Fábrica íntima
Tece soa a súa tea a lenta tarántula.
Escura nun recanto da confusión do asedio
recolle entre as ruínas da desfeita
os trofeos da morte. Receosa
do fado quebradizo coma dun tesouro
acaricia na sombra as súas propias feridas
e vive da convicción de que a vida prosegue
mentres no peito aínda un corazón latexe.
Sabe que todo está perdido, sabe
que nada será igual, e non obstante
soa e inerme no medio da noite
prende un cativo lume que escintila
pola gándara erma do silencio
coma se fose unha voz. Humildemente
tece soa a súa tea a lenta tarántula
e mide na dor a estatura da vida.
Os outros pasos
Na noite metafórica, ó abeiro da alta lúa
que no perfil do espacio se move de vagar
fende o silencio un eco dunha distante rúa
onde distantes pasos parecen resoar.
Avanzando contigo na verea da idade
semellan ser os ecos do teu propio ruído:
os imposibles pasos da imposibilidade,
os pasos doutros homes que puideches ter sido
e non fuches. De lonxe, o seu son acompaña
o teu devalo lento por diverxente vía,
axexando a soidade cunha presencia estraña
de soños só formada, e de melancolía;
unha presencia escura que manca o corpo cando
destila esa sospeita que che abala o sorriso:
que ó cabo dos camiños que fuches rexeitando
agardaba a verdade, a luz, o paraíso.
Cidade asolagada
Torres de sal que foron algún día
crisol do tempo elemental do lume,
patria do corazón
perdida para sempre,
asolagada agora, Compostela.
Na pedra dos teus sitios namorados
ardeu antano con fulgor inxenuo,
con solercia tamén, a ben querida
cacharela do sangue venturoso.
¿Que foi daquelas prazas de alabastro
e o gume inxel do sol nas pedrerías?
¿Que das flores do amor e os decorados
das bágoas da paixón?
¿Onde van as promesas do magnolio
e as verdades que os libros ocultaban?
¿Onde as palabras limpas
do viño adolescente
e da impía largueza?
Nada queda
que non sexa enganoso simulacro
e cifra penitente da ruína.
En balde pretendémo-lo regreso
e acudimos ós mesmos escenarios
cegados polo amor, cal asasinos
tornando escuros ó lugar do crime
da mocidade azul. Xa non son nosos
os ámbitos amables do pasado.
Fatal e irreversible,
o vento dos desertos esfarela
as esluídas laxes, as columnas,
a sombra dos maternos soportais,
o bronce vespertino nas volutas
e os altos arquitrabes
coma choiva incesante
no rostro das esfinxes.
Cae a tarde nas pálpebras
e son os membros triste
espello do solpor e testemuña
do labor lento de termite insomne
con que se impón o esquecemento. Só
nos é dado soñar. Soñar agora
con Compostela en luz esmorecente,
que é mansa para os ollos pero doe
coma un cristal de lazo na meninxe,
será evocar un tempo de paxaros.
Mingua a luz na memoria
e cae a tarde enferma sobre os pasos
que volven a mirada.
Mergullada en letal esquecemento
a penas se define a silueta
da torre esguía por entre o magma sucio
e os farrapos doídos
dun mapa de feridas estiñadas.
Só a informe lembranza nos envía
cos destrozados restos do naufraxio
confusas badaladas entre a néboa,
signos que caen no corazón dos homes
coma estigmas de sal
do avance inexorable da marea.
Materia elemental
Absortos no devalo de cristal da inocencia
ven os ollos caer a choiva lentamente
sobre o patio submiso e a codia do planeta.
É sempre a mesma choiva milenaria, a auga
incesante dos séculos a caer sobre a terra,
a trazar na epiderme o seu fado fluvial,
a escoar polos poros, as seivas, os cavorcos,
polas fontes sonoras e os mares navegables,
polos ríos escuros e as veas subterráneas,
polos doídos coroazóns das xentes,
pola gándara vítrea das pupilas.
Fragmento
...pero o noso máis firme deber é ignoralo:
entregarnos á vida coma quen vai estrando
heroico a va semente polos sucos da nada.
Os textos precedentes pertencen a Fábrica íntima (Edit. Galaxia, 1991).
Premio Eusebio Lorenzo 1989
Premio da Crítica española 1991.
Tópica da casa
Terras que dende o Carrio escorregan ó Arnego,
zarras, soutos, devesas, pomares, centeeiras,
pardiñeiros escuros onde funga a curuxa
e o paspallás buliga entre o millo e a veza,
lugares e labores do sangue antepasado,
barro de que estou feito, raíz, carnaz, carozo,
estribeira da idade, faiado dos antontes,
remoto manancial das bágoas dos meus ollos,
abeirado horizonte da cabal cepa mestra,
corda deste falar, sabugo destes xornes,
da atávica bigornia chega a calor ó peito
se na luz do serán soletreo os teus nomes
e asoma a cerna á voz conforme os vou dicindo,
Palmou, Toiriz, Quintá, Besexos, Campo, Carbia,
Portafixón, Mosteiro, Coto de Barrio, O Vento,
Pena Redonda, O Piago, A Ponte da Campaina,
As Seixas, Santo André, O Camballón, Fornelos,
Cercio, Brántega, As Cruces, Galegos, A Goleta,
Bermés, Mouroces, Erbo, O Cello, Val do Carrio,
Pena Guntín, Abonxo, Cumeiro, Carmoega.
Riolas de romeiros atravesando os séculos
achegan ata aquí esa ingrávida herdanza.
Coa friaxe do inverno baixan do monte os lobos
a axexaren a xente no bosque das palabras.
(Publicado en Dorna, nº 21, 1995)
No hay comentarios:
Publicar un comentario